माहितीनुसार, ‘लाडकी बहीण योजना’ (Ladki Bahin Yojana) या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी महाराष्ट्र शासनाने ई-केवायसी (eKYC) प्रक्रिया अनिवार्य केली आहे आणि त्यासाठी https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ हे अधिकृत वेब पोर्टल सुरू केले आहे.
मुख्यमंत्री-माझी लाडकी बहीण योजनेसाठी ई-केवायसी (eKYC) प्रक्रिया आणि नवीन वेब पोर्टलची (Website) सुरुवात
महाराष्ट्र शासनाच्या महिला व बाल विकास विभागाने सुरू केलेल्या “मुख्यमंत्री-माझी लाडकी बहीण” (Mukhyamantri-Majhi Ladki Bahin Yojana) या महत्त्वाकांक्षी योजनेच्या लाभार्थींसाठी आता ई-केवायसी (eKYC) प्रक्रिया पूर्ण करणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. या संपूर्ण प्रक्रियेच्या अंमलबजावणीसाठी शासनाने https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ या समर्पित वेब पोर्टलवर ई-केवायसीची सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे. ही नवीन सुविधा योजनेत पारदर्शकता आणणे आणि केवळ पात्र महिलांनाच लाभ मिळणे सुनिश्चित करणे, या उद्देशाने सुरू करण्यात आली आहे.
योजनेचे उद्दिष्ट:
‘मुख्यमंत्री-माझी लाडकी बहीण’ या योजनेचा मुख्य उद्देश राज्यातील २१ ते ६५ वयोगटातील गरजू महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवून देणे आणि कुटुंबातील त्यांची निर्णयक्षमता मजबूत करणे हा आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा ₹१५००/- ची आर्थिक मदत थेट लाभ हस्तांतरणाद्वारे (DBT – Direct Benefit Transfer) त्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाते.
ई-केवायसीची गरज:
लाभार्थी महिलांना मिळणारा हा मासिक हप्ता नियमितपणे सुरू राहावा यासाठी, तसेच योजनेमध्ये वाढती पारदर्शकता आणण्यासाठी ई-केवायसी अनिवार्य करण्यात आले आहे. सरकारने केलेल्या तपासणीत असे निदर्शनास आले आहे की, काही अपात्र व्यक्ती, ज्यात पुरुषांचा देखील समावेश होता, ते या योजनेचा लाभ घेत होते. अशा बनावट आणि अपात्र लाभार्थ्यांना वगळून, केवळ खऱ्या आणि पात्र महिलांनाच लाभ मिळावा, यासाठी ई-केवायसी ही ओळख आणि प्रमाणीकरण (Authentication) प्रक्रिया अत्यंत आवश्यक आहे.
शासनाचा निर्णय:
महाराष्ट्र शासनाच्या परिपत्रकानुसार (Government Resolution – GR), पात्र लाभार्थी महिलांची पडताळणी आणि प्रमाणीकरण करण्यासाठी आधार (Aadhaar) आधारित ई-केवायसी करणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. तसेच, भविष्यात दरवर्षी जून महिन्यापासून दोन महिन्यांच्या आत ई-केवायसी पूर्ण करणे आवश्यक राहील, असे स्पष्ट निर्देश देण्यात आले आहेत.
२. नवीन वेब पोर्टलची (Website) ओळख
अधिकृत संकेतस्थळ: https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/
हे नवीन वेब पोर्टल ‘मुख्यमंत्री-माझी लाडकी बहीण’ योजनेच्या व्यवस्थापनासाठी आणि विशेषतः ई-केवायसी प्रक्रियेसाठी तयार करण्यात आले आहे. या पोर्टलमुळे लाभार्थी महिलांना त्यांच्या घरून किंवा जवळच्या ‘आपले सरकार सेवा केंद्र’ (CSC), अंगणवाडी सेविका किंवा इतर मदत केंद्रांच्या मदतीने सहजपणे ई-केवायसी करण्याची सोय उपलब्ध झाली आहे.
या पोर्टलवर ई-केवायसी करण्यासाठी एक विशेष ‘बॅनर’ (Banner) किंवा लिंक उपलब्ध करून दिली आहे, ज्यावर क्लिक करून महिलांना पुढील प्रक्रिया पूर्ण करायची आहे.
३. ई-केवायसी करण्याची प्रक्रिया (Step-by-Step Process)
लाभार्थी महिलांसाठी ई-केवायसी प्रक्रिया अत्यंत सोपी आणि सुरक्षित ठेवण्यात आली आहे. खालीलप्रमाणे टप्प्याटप्प्याने ही प्रक्रिया पूर्ण करता येते:
पायरी १: अधिकृत पोर्टलवर भेट:
लाभार्थी महिलेने प्रथम https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्यावी.
पायरी २: ई-केवायसी लिंकवर क्लिक:
संकेतस्थळाच्या मुख्यपृष्ठावर (Homepage) ‘e-KYC’ संबंधित बॅनर किंवा लिंकवर क्लिक करावे.
पायरी ३: आधार क्रमांक आणि कॅप्चा प्रविष्ट करणे:
- लाभार्थी महिलेचा आधार क्रमांक (Aadhaar Number) प्रविष्ट करावा.
- स्क्रीनवर दिसणारा कॅप्चा कोड (Captcha Code) योग्यरित्या भरावा.
पायरी ४: ओटीपी (OTP) पाठवणे:
- आधार प्रमाणीकरणासाठी (Aadhaar Authentication) संमती (Declaration) दर्शवावी.
- ‘Send OTP’ (ओटीपी पाठवा) या बटणावर क्लिक करावे.
पायरी ५: ओटीपी प्रविष्ट करून पडताळणी:
- आधार कार्डशी लिंक असलेल्या लाभार्थी महिलेच्या मोबाईल क्रमांकावर एक वन-टाईम पासवर्ड (OTP) येईल.
- हा ओटीपी दिलेल्या जागेत अचूकपणे प्रविष्ट करावा.
- ‘Verify’ (पडताळणी करा) किंवा तत्सम बटणावर क्लिक करावे.
पायरी ६: वैयक्तिक माहिती प्रमाणित करणे:
- ओटीपी पडताळणी यशस्वी झाल्यानंतर, पोर्टलवर लाभार्थी महिलेची काही वैयक्तिक माहिती (उदा. जात प्रवर्ग) प्रदर्शित होऊ शकते.
- आवश्यक असल्यास, या माहितीची पडताळणी करून संबंधित घोषणा (Declaration) प्रमाणित कराव्या लागतील.
पायरी ७: प्रक्रिया पूर्ण होण्याची सूचना:
- सर्व माहिती यशस्वीरित्या प्रमाणित झाल्यानंतर, ‘ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे’ (e-KYC Process Completed Successfully) असा संदेश स्क्रीनवर दिसेल.
महत्वाचे: ज्या महिलांच्या आधार क्रमांकावर मोबाईल नंबर लिंक नाही, त्यांनी आधार सेवा केंद्रात जाऊन तो लिंक करून घ्यावा. ओटीपी-आधारित e-KYC साठी मोबाईल नंबर लिंक असणे आवश्यक आहे.
४. ई-केवायसी न केल्यास होणारे परिणाम आणि मुदत
परिणाम:
शासनाच्या निर्देशानुसार, विहित मुदतीत ई-केवायसी न करणाऱ्या लाभार्थी महिलांना पुढील हप्त्यांचा लाभ (₹१५००/- ची आर्थिक मदत) मिळणार नाही. योजनेतील सातत्य टिकवून ठेवण्यासाठी ई-केवायसी पूर्ण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
मुदत:
सध्या सुरू असलेल्या ई-केवायसी प्रक्रियेसाठी, शासनाने परिपत्रकाच्या तारखेपासून दोन महिन्यांच्या आत ही प्रक्रिया पूर्ण करणे बंधनकारक केले आहे. या मुदतीचे पालन करणे सर्व लाभार्थींसाठी आवश्यक आहे. (टीप: लाभार्थींनी त्यांच्या जिल्ह्यातील किंवा शासनाच्या अधिकृत स्रोताकडून अचूक अंतिम मुदत तपासावी.)
५. लाभार्थींसाठी मदतीची सोय
ई-केवायसी करताना तांत्रिक अडचणी (उदा. सर्व्हर समस्या) किंवा प्रक्रियेतील कोणतीही शंका असल्यास, लाभार्थी महिला खालील केंद्रांवर/व्यक्तींकडून मदत घेऊ शकतात:
- अंगणवाडी सेविका/पर्यवेक्षिका/मुख्यसेविका
- सेतू सुविधा केंद्र (Setu Facility Centers)
- ग्रामसेवक
- सामुहिक संसाधन व्यक्ती (CRP – Community Resource Person)
- आशा सेविका
- वार्ड अधिकारी (शहरी भागात)
- आपले सरकार सेवा केंद्र
या सर्व कर्मचाऱ्यांना आणि केंद्रांना ई-केवायसी प्रक्रियेत महिलांना मदत करण्यासाठी अधिकृतपणे निर्देशित करण्यात आले आहे.
६. पारदर्शकता आणि योजनेचे भविष्य
ई-केवायसीमुळे ‘मुख्यमंत्री-माझी लाडकी बहीण’ योजनेत मोठी पारदर्शकता येणार आहे. आधार प्रमाणीकरणामुळे लाभार्थींची अचूक ओळख पटवणे शक्य होते, ज्यामुळे बनावट लाभार्थ्यांचा समावेश आपोआप कमी होतो.
निष्कर्ष:
‘लाडक्या बहिणींनो’, ₹१५००/- चा मासिक लाभ अखंडितपणे सुरू ठेवण्यासाठी, https://ladakibahin.maharashtra.gov.in/ या अधिकृत नवीन वेब पोर्टलवर त्वरित जाऊन आपली ई-केवायसी (eKYC) प्रक्रिया पूर्ण करा. वेळेत ही प्रक्रिया पूर्ण करून शासनाच्या या महत्त्वपूर्ण योजनेचा लाभ घ्या आणि आपल्या आर्थिक स्वातंत्र्याचा मार्ग अधिक बळकट करा.