Land Records : नमस्कार मित्रांनो, जमिनीसंबंधी कोणताही व्यवहार (खरेदी-विक्री, कर्ज घेणे) करण्यापूर्वी त्या जमिनीचा इतिहास (Chain of Title) माहिती असणे अत्यंत आवश्यक आहे. म्हणजेच ती जमीन मूळ कुणाची होती आणि वेळोवेळी मालकीमध्ये काय बदल झाले, हे जाणून घेणे गरजेचे असते. ही सर्व माहिती १८८० सालापासूनचे महसूल विभागाचे अभिलेख (Archived Documents) आता महाराष्ट्र सरकारने ऑनलाईन उपलब्ध करून दिली आहे!त्वरित कर्ज अर्ज
1880 पासून चे जमिनीचे सातबारे उतारे
सध्या ही सुविधा राज्यभरातल्या १९ जिल्ह्यांमध्ये पुरवली जात आहे. यामध्ये अहमदनगर, अकोला, अमरावती, छत्रपती संभाजीनगर, चंद्रपूर, धुळे, गडचिरोली, गोंदिया, जळगाव, लातूर, मुंबई उपनगर, नंदूरबार, नाशिक, पालघर, रायगड, सिंधुदुर्ग, ठाणे, वाशिम, आणि यवतमाळ या जिल्ह्यांचा समावेश आहे. Land Record from 1880
७/१२ उतारा आणि फेरफार उतारा म्हणजे काय?
जमिनीच्या नोंदी तपासण्यापूर्वी या महत्त्वाच्या दस्तऐवजांचा अर्थ जाणून घ्या:
७/१२ उतारा (7/12 Extract): हा जमिनीचा एक अधिकृत रेकॉर्ड आहे. यात जमिनीचा सर्वेक्षण क्रमांक, मालकाचे नाव, क्षेत्रफळ, पिके, कर्जे आणि इतर महत्त्वाच्या तपशीलांचा समावेश असतो. हा जमिनीच्या मालकीचा प्राथमिक पुरावा म्हणून वापरला जातो. Land Record
फेरफार उतारा (Mutation Extract): हा जमिनीच्या मालकीत झालेल्या बदलांचा अभिलेख (Records of Changes) असतो. जमिनीची विक्री, वारसा, भागभाग (Partition) किंवा इतर कोणत्याही कारणामुळे मालकी बदलल्यास, त्या बदलाची नोंद यात केली जाते. हा जमिनीचा इतिहास समजून घेण्यासाठी महत्त्वाचा आहे.ऑनलाईन जुने अभिलेख मिळवण्याचे प्रमुख फायदे
सोय आणि वेग: तुम्ही घरबसल्या, कोणत्याही वेळी हे दस्तऐवज ऑनलाईन मिळवू शकता.
कमी खर्च: या ऑनलाईन सेवेसाठी फक्त ₹१५ रुपये शुल्क आकारले जाते.Land Record
कायदेशीर वैधता: ऑनलाईन मिळालेले दस्तऐवज डिजिटल स्वाक्षरीत (Digitally Signed) असतात, त्यामुळे ते कायदेशीरदृष्ट्या वैध आहेत आणि त्यावर सही-शिक्क्याची आवश्यकता नसते.
इतिहासाची माहिती: या सेवेमुळे १८८० पासूनच्या जमिनीच्या जुन्या रेकॉर्ड्सचा शोध घेता येतो.Land Record
जुने अभिलेख (७/१२, फेरफार) पाहण्याची संपूर्ण ऑनलाईन प्रक्रिया
जुने अभिलेख काढण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारच्या महसूल विभागाच्या पोर्टलवर खालीलप्रमाणे नोंदणी व लॉग-इन करणे आवश्यक आहे:
पायरी १: नवीन वापरकर्ता नोंदणी (New User Registration)
१. पोर्टलला भेट द्या: तुमच्या ब्राउझरमध्ये aapleabhilekh.mahabhumi.gov.in हे सर्च करा. महाराष्ट्र सरकारच्या महसूल विभागाची वेबसाइट ओपन होईल. २. भाषा निवडा: उजवीकडील ‘भाषा’ पर्यायावर क्लिक करून मराठी भाषा निवडा. ३. नोंदणी फॉर्म भरा: जर तुम्ही पहिल्यांदाच आला असाल, तर ‘नवीन वापरकर्ता नोंदणी’ (New User Registration) या पर्यायावर क्लिक करा. * वैयक्तिक माहिती भरा: यात तुमचे नाव, आडनाव, लिंग, राष्ट्रीयत्व, मोबाईल नंबर, मेल-आयडी आणि जन्मतारीख भरा. * पत्ता माहिती भरा: घर क्रमांक, पिनकोड, जिल्हा, राज्य, गाव आणि तालुक्याचे नाव अचूक भरा. * लॉग-इन आयडी तयार करा: तुम्हाला हवा असलेला लॉग-इन आयडी तयार करून त्याची उपलब्धता तपासा. त्यानंतर पासवर्ड सेट करा. * सुरक्षा प्रश्न आणि कॅप्चा: एका सुरक्षा प्रश्नाचे उत्तर देऊन कॅप्चा (Captcha) टाईप करा आणि ‘सबमिट’ बटण दाबा. ४. नोंदणी पूर्ण: ‘वापरकर्ता नोंदणी यशस्वीपणे पूर्ण केली’ असा संदेश आल्यावर लॉग-इन करण्यासाठी दिलेल्या लिंकवर क्लिक करा.
1880 पासून चे जमिनीचे सातबारे उतारे
पायरी २: लॉग-इन आणि अभिलेख शोधणे
१. लॉग-इन करा: नोंदणी करताना तयार केलेले यूझरनेम (लॉग-इन आयडी) आणि पासवर्ड वापरून पोर्टलवर परत लॉग-इन करा. २. अभिलेख तपशील निवडा: * सर्वप्रथम जिल्हा, तालुका, गावाचं नाव निवडा. * त्यानंतर अभिलेख प्रकार निवडा. (उदा. तुम्हाला फेरफार उतारा हवा असेल तर ‘फेरफार उतारा’, सातबारा हवा असेल तर ‘सातबारा’, किंवा ‘आठ-अ’ असे जवळपास ५८ प्रकारचे अभिलेख यात उपलब्ध आहेत.) ३. शोध घ्या: गट क्रमांक टाकून ‘शोध’ (Search) या पर्यायावर क्लिक करा. ४. शोध निकाल आणि कार्टमध्ये ठेवा: * शोध निकाल (Search Result) पेजवर तुम्ही टाकलेल्या गट क्रमांकाशी संबंधित फेरफाराची वर्ष आणि क्रमांक दिसतील. * तुम्हाला हवा असलेला फेरफार क्रमांक किंवा सातबारा उतार्याच्या वर्षासमोरील ‘कार्टमध्ये ठेवा’ (Add to Cart) या पर्यायावर क्लिक करा.Land Record
पायरी ३: पेमेंट आणि डाऊनलोड
१. पुनरावलोकन कार्ट (Review Cart): ‘पुनरावलोकन कार्ट’ या पर्यायावर क्लिक करा. 2. पुढे जा: कार्ट ओपन झाल्यावर खालील ‘पुढे जा’ (Proceed) या पर्यायावर क्लिक करा. 3. डाऊनलोड सारांश: ‘डाऊनलोड सारांश’ नावाचे पेज ओपन होईल. 4. पैसे भरा आणि फाईल पहा: * येथे तुम्हाला ₹१५ शुल्क भरण्याचा पर्याय दिसेल. पेमेंट यशस्वी झाल्यावर तुमच्या फाईलची स्थिती ‘उपलब्ध आहे’ अशी दिसेल. * त्यासमोरील ‘फाईल पहा’ (View File) या पर्यायावर क्लिक करा. तुमच्यासमोर १९८२ किंवा तुम्ही निवडलेल्या वर्षाचे फेरफार पत्रक/सातबारा ओपन होईल. 5. डाऊनलोड करा: पत्रकावरील खाली बाण असलेल्या चिन्हावर क्लिक करून तुम्ही ते डिजिटल स्वाक्षरीत पत्रक डाऊनलोड करू शकता.Land Record
1880 पासून चे जमिनीचे सातबारे उतारे
पहा आता मोबाईलवर
या पद्धतीने तुम्ही जुन्या सातबारा उताऱ्यावरील मालकी आणि फेरफार पत्रकातील जमिनीच्या अधिकारांमधील बदल कधी आणि कशामुळे झाले याची माहिती घरबसल्या तपासू शकता.